Terugblik scholing preventie middelengebruik

Proeftuin Ruwaard organiseerde op dinsdag 26 november de scholing ‘Vroeg signaleren en bespreekbaar maken middelengebruik’. In totaal namen 33 mensen deel, waarvan 10 studenten van Avans. Een terugblik.

Wat hebben we nodig om samen aan vroegsignalering van middelengebruik te doen? Die vraag vormde de start van de bijeenkomst. Voldoende kennis en vaardigheden, een goed contact tussen verslavingszorg en wijkteams en gebruikmaken van verslavingspreventie zijn hierbij van cruciaal belang. Samen een goed netwerk vormen, waarbij vroegsignalering plaats kan vinden op verschillende niveaus. Het doel is om probleemgedrag te voorkomen. Bijvoorbeeld door het voorkomen van een verslaving, of om bij een verslaafde te signaleren of zijn methadongebruik hanteerbaar is. Preventie richt zich op beginnende problematiek. In Oss loopt het PIT project waarbij een speciale jeugdgebeleider in dienst is voor jongeren met verslavingsproblematiek.

Middelengebruik

Er wordt besproken dat alcohol een middel is dat een hoge maatschappelijke acceptatie heeft. Het genotsmiddel heeft een sociale functie en wordt bij veel gelegenheden genuttigd. De grootste groep van mensen met verslavingsproblemen komt dan ook voort uit deze groep, mensen met een alcoholafhankelijkheid. Met betrekking tot ander drugsgebruik is er een normalisering gaande van drugsgebruik in verschillende settings, met name onder de groep mensen onder de 50 jaar. Onder andere onze 24 uurs economie heeft een bijdrage geleverd aan de normalisering van ander drugsgebruik. Drugs zijn betaalbaar, beschikbaar en bereikbaar, waardoor meer mensen weleens gebruiken. Wanneer ‘gebruik’ overgaat in ‘functioneel gebruik’ is er een verhoogd risico op problematisch gebruik, het ontwikkelen van een verslaving en afhankelijkheid.

Ervaringswerker als klankbord

De inzet van ervaringswerk wordt in deze leersessie benut door A. die vertelt over zijn alcoholproblemen en hoe hij hiermee is omgegaan. Hij vertelt wat hem hierbij geholpen heeft en hoe zijn gedrag eruitzag toen hij nog midden in gebruik zat. Zijn boodschap: zie de signalen, ben op de hoogte hoe verslavingsgedrag eruit kan zien en onderzoek de signalen vanuit de context waarin iemand leeft.

Deelnemers gaan met elkaar brainstormen over signalen van probleemgebruik. Het wordt duidelijk dat niet alle signalen duiden op problematisch gebruik. Het gesprek hierover voeren, is daarin belangrijk. Om dit te kunnen doen, is het belangrijk dat je investeert in een samenwerkingsrelatie. Vermoedens zijn er om te onderzoeken.

Problematisch gebruik van middelen hangt vaak samen met andere klachten, zoals angst, depressie en stressklachten. Bij de aanpak van verslavingsproblemen is een functieanalyse van essentieel belang. Pas als de functie van gebruik duidelijk is, kan er een veranderingsplan worden opgesteld. De zoektocht naar een alternatieve leefstijl, een leefstijl waarbij middelengebruik afwezig is of zeker niet de boventoon voert. Als dat is gelukt, kunnen verslavingsproblemen naar de achtergrond verdwijnen. De mate, de ernst en de duur van een verslaving zijn naast motivatie bepalende factoren voor het behalen van behandelsucces.

Het nut van het bespreekbaar maken

Wat kan het in gesprek gaan opleveren? Je laat hiermee de ander nadenken, (h)erkenning van het probleem, je toont begrip, je geeft handvatten, versterking van zelfvertrouwen, verwijzing naar hulp et cetera. Om iemand te motiveren voor een andere leefstijl, is het van belang dat diegene voelt dat hij of zij dit niet alleen hoeft te doen, maar samen met jou. Betrekken van familie en naasten kan motiverend werken.

Aan de slag

De deelnemers gaan in tweetallen met elkaar in gesprek. Door middel van een praktijkvoorbeeld wordt de praktijk onderzocht. Hieruit komen verschillende zaken naar voren, zoals het belang van de functie van gebruik, de haalbaarheid en het doel van het stoppen of stabiliseren. Waarom wel en waarom niet? Door het bespreken van de praktijkcasus komt naar voren dat het belangrijk is om je vragend, nieuwsgierig en onderzoekend op te stellen, waarbij je op zoek gaat naar alternatieven die het middelengebruik kunnen vervangen of waarbij het middelengebruik meer naar de achtergrond van het dagelijkse leven verplaatst en daardoor meer hanteerbaar wordt. Samenwerken met de cliënt, maar ook met anderen, is een pré.

Afsluiting

Tot slot: bij wie kun je terecht? Novadic-Kentron biedt hulp voor mensen met verslavingsproblemen. Voor alle vragen en consultaties kun je iedere werkdag bellen van 08.30-17.00 uur met de medewerkers van Advies en Inschrijving via 073- 689 90 90.