- 07 June 2017 -
Snelkookpansessie gebiedsgericht financieren en organiseren
Vanaf 1 januari 2018 willen we in de wijk Ruwaard werken vanuit een (wijk)budget voor Wmo, welzijn en daarmee samenhangende budgetten. Zo snel mogelijk gevolgd door de Jeugdwet, Zorgverzekeringswet en Wet langdurige Zorg. Dat is het resultaat van de ‘snelkookpansessie gebiedsgericht financieren en organiseren’ dat op 7 juni plaatsvond. De komende periode wordt gebruikt om kaders en randvoorwaarden te scheppen en het definitieve besluit te nemen.
Betrokken bestuurders en managers van de proeftuin waren aanwezig om te bespreken hoe de wijk Ruwaard gebiedsgericht kan worden gefinancierd en georganiseerd. De doelen van de sessie waren:
- Ontwikkelen contouren van een nieuwe opdracht zorg en welzijn voor 2018
- Ontwikkelen globaal voorstel voor besluitvorming in steungroep 15 juni
- Afspraken maken voor vervolgacties door gemeente Oss en aanbieders
Thema-ingrediënten
De sessie werd ingestoken vanuit zes ingrediënten die zijn benoemd voor het thema aan de hand van landelijke voorbeelden. Door per ingrediënt te bepalen hoe dit voor de wijk wordt ingericht, ontstaat een aanpak op maat voor het gebiedsgericht financieren en organiseren. Tijdens de bijeenkomst bleek al snel overeenstemming over vijf van deze zes ingrediënten, alleen het onderwerp ‘Budgetverantwoordelijkheid en -sturing wijkbudget voor aanbieders’ leidde tot meerdere alternatieven en perspectieven. Bij het uitwerken van dit ingrediënt is het dan ook van belang om de andere ingrediënten leidraad te laten zijn voor de toekomstige aanpak. De uitdaging die er daarnaast nog ligt, is om gezamenlijk voorwaarden te bepalen waarin deze ingrediënten een plek krijgen.
Resultaten op de zes ingrediënten
Bij de uitwerking bleek dat de uitwerking van vijf van de zes ingrediënten kon rekenen op een grote mate van overeenstemming onder de aanwezigen. Alleen het tweede ingrediënt (‘Budgetverantwoordelijkheid en -sturing wijkbudget door aanbieders’) leidde tot meerdere alternatieven en verschillende perspectieven. In de onderstaande uitwerking zijn daarom eerst de vijf ingrediënten besproken waarover men het volledig eens was. Daarna wordt het tweede ingrediënt besproken. De kunst bij het uitwerken van dit laatste ingrediënt is om de vijf andere ingrediënten leidraad te laten zijn voor de wijze van organiseren van de budgetverantwoordelijkheid voor het wijkbudget.
De zes ingrediënten:
- Van opdrachten per aanbieder naar één wijkopdracht Ruwaard
Hoe komen we tot één gezamenlijke wijkopdracht waar alle organisaties samen aan werken? En hoe ziet die opdracht er in grote lijnen uit? - Budgetverantwoordelijkheid en -sturing wijkbudget door zorgaanbieders
Hoe kunnen we de verantwoordelijkheid voor het wijkbudget bij de aanbieders beleggen? En hoe kunnen we daarop samen sturen? - Invloed wijkbewoners op wijkopdracht en besteding budget
Hoe kunnen we wijkbewoners invloed en inbreng geven in de wijkopdracht en de besteding van het wijkbudget? - Monitoring en verantwoording op uitkomsten
Hoe kunnen we op uitkomsten monitoren en verantwoorden? En welke uitkomsten zouden dat moeten zijn? - Organiseren in de wijk wat nodig is
Hoe kunnen we de werkzaamheden in de wijk zo organiseren dat de professionals samen met wijkbewoners kunnen doen wat nodig is? - De beweging naar algemene – collectieve en preventieve – voorzieningen
Hoe kunnen we algemene voorzieningen organiseren waar we integraal, collectief en preventief (samen)werken met wijkbewoners?
Uitwerking van de ingrediënten
Tijdens de snelkookpansessie zijn deze zes ingrediënten door de deelnemers uitgewerkt aan de hand van vier vragen:
- Wat willen we?
- Hoe zou dat kunnen?
- Wat zijn sterke punten ten aanzien van oplossingen?
- Wat zijn zorgen ten aanzien van oplossingen én hoe we die kunnen overkomen?
En nu verder…
De deelnemers verdeelden zich over de zes ingrediënten. Zij dachten eerst individueel na en over hun antwoorden en bespraken deze later in groepsverband. Gezamenlijke zijn conclusies en keuzes gemaakt. In een tweede ronde dachten deelnemers na over een ander ingrediënt en werden antwoorden en keuzes aangescherpt.
Bijbehorende documenten
Belangrijke begrippen
Onderstaande begrippen kwamen duidelijk naar voren in de gesprekken over de vijf ingrediënten waarover overeenstemming was:
- Vraag van de inwoner is leidend
- Eén team voor de wijk
- Vertrouwen
- Resultaatgericht
- Preventief
- Monitoren van effecten door het vertellen van verhalen, ondersteund door cijfers voor maatschappelijk rendement
- Als we willen kunnen we samen alles!
Samenvatting per ingrediënt:
- Wijkopdracht: de gemeente formuleert een brede maatschappelijke opdracht voor de wijk Ruwaard en bepaalt welke budgetten daarbij betrokken en ingebracht zullen worden. Deze opdracht komt voort uit de bouwstenen die zijn voortgekomen uit de snelkookpansessie. De organisaties betrokken bij Proeftuin Ruwaard accepteren gezamenlijk deze opdracht, waar nodig aangevuld met anderen.
- In het verlengde van de vijf ingrediënten waarover overeenstemming is, komen ook in het tweede ingrediënt diverse zaken terug. Denk aan de woorden ‘tellen’ en ‘vertellen’, het vertrouwen in de vorm van een meerjarencontract en het centraal stellen van inwoners en professionals. Het zijn allemaal zaken die in het verlengde liggen van het willen en kunnen van de andere vijf ingrediënten.
- Invloed wijkbewoners: wijkbewoners worden betrokken via bijvoorbeeld een (advies)raad van toezicht voor de wijk. Een onderdeel van het wijkplan is de samenwerking tussen wijkbewoners, vrijwilligers en professionals, die gericht is op de ondersteuning van wijkbewoners en vrijwilligers in wat zij daadwerkelijk nodig hebben.
- Verantwoorden: stoppen met registratie en verantwoording in uren. Opstellen van een basaal plan voor wat er minimaal moet worden gemeten en verantwoord. Zowel op doelen en effecten (welbevinden wijkbewoners, maatschappelijke kosten etc.) als op het waarom (leren en ontwikkelen, gericht sturen, transparant verantwoorden). Registatietijd wordt zo veel mogelijk tijd voor de klant!
- Organiseren wat nodig is: wijkprofiel bepaalt jaarbudget, de FTE-inzet én de omvang van de voorzieningen. Op basis daarvan wordt een Ruwaard-team gevormd met capaciteit en expertise die de wijk vraagt en met bijstellingen die steeds plaatsvinden op basis van bevindingen.
- Algemene voorzieningen: leg alle voorzieningen per organisatie bij elkaar en maak keuzes voor collectieve faciliteiten: wat blijft bestaan? Wat wordt collectief? Wat bouwen we af? Wie doet wat in deze collectieve voorzieningen? Projecten en innovaties samen oppakken, budgetten daarvoor in onderling overleg aan te wenden.
En nu verder…
De komende maanden wordt door de steungroep gebruikt om in kaart te brengen wat er nodig is om de ingrediënten vorm te geven. De vorm van organiseren is nog een uitdaging: wordt het een consortium, een netwerkorganisaties of gaat het gehele budget naar de professionals? Hoe werkt dat in de praktijk en wat is daarbij nodig? Wij gaan op zoek naar een echt nieuwe vorm van organiseren, zonder oude structuren, oude verantwoordingen en oude belemmeringen mee te nemen in de nieuwe vorm.